Οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας, δηλαδή την πιο κοινή μορφή φλεγμονής μιας άρθρωσης και είναι εκφυλιστικής αιτιολογίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της οστεοαρθρίτιδας είναι η εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου, δηλαδή του υλικού που επικαλύπτει τα άκρα των οστών σε κάθε άρθρωση και του οποίου ο βασικός ρόλος είναι να λειτουργεί σαν ένας απορροφητικός σπόγγος που απορροφά τους κραδασμούς που δημιουργούνται κατά τη χρήση της άρθρωσης και να προστατεύει να εμπλεκόμενα οστά αποσοβώντας την μεταξύ τους επαφή και τριβή.

Με την πάροδο της ηλικίας, ωστόσο, καθώς και με την αυξημένη χρήση της άρθρωσης, όπως συμβαίνει σε κάποια επαγγέλματα ή σπορ και με την αύξηση του βάρους του σώματος ή και μετά από τραυματισμό, ο αρθρικός χόνδρος εκφυλίζεται, χάνει δηλαδή την ικανότητά του να απορροφά τους κραδασμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους μεταφέρονται στα άλλα μέρη της άρθρωσης, δηλαδή στους συνδέσμους και τους τένοντες, οι οποίοι φλεγμαίνουν και προκαλούν πόνο. Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί, συνεπώς, μια νόσο της μεγάλης ηλικίας και δυνητικά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε άρθρωση αλλά συνηθέστερα αφορά στις αρθρώσεις που υποστηρίζουν το μεγαλύτερο βάρος ή δέχονται τη μεγαλύτερη φόρτιση όπως του γόνατος, του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης.

Η οστεοαρθρίτιδα εκδηλώνεται στα αρχικά στάδια με δυσκαμψία και άλγος που επάγεται με τη χρήση της άρθρωσης, ενώ σε πιο προχωρημένες καταστάσεις, η φλεγμονή της άρθρωσης μπορεί να εκδηλωθεί με οίδημα-πρήξιμο αυτής ή με συλλογή υγρού μέσα σε αυτή, τον λεγόμενο ύδραρθρο. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγηθούμε ακόμη και σε παραμόρφωση της εν λόγω άρθρωσης. Για τη διάγνωση της κατάστασης, εκτός από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενούς, η απλή ακτινογραφία της άρθρωσης είναι εξαιρετικά βοηθητική.

Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας μπορεί να είναι συντηρητική, ελάχιστα επεμβατική ή και χειρουργική. Το συντηρητικό σκέλος περιλαμβάνει, εκτός της λήψης αναλγητικών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και συμμετοχή του ασθενούς υπό την έννοια της προσπάθειας απώλειας βάρους, γεγονός που αποφορτίζει σημαντικά τις εμπλεκόμενες αρθρώσεις και καθυστερεί την εξέλιξη της πάθησης καθώς και της μεθοδικής εκγύμνανσης με σκοπό την ενίσχυση των μυών και τη σταθεροποίηση της άρθρωσης. Το πρόγραμμα εκγύμνανσης, ωστόσο, ασθενών με οστεοαρθρίτιδα θα πρέπει να καταρτίζεται με προσοχή και με τη συνεργασία του γυμναστή και του θεράποντος ιατρού καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να επιτείνει το πρόβλημα.

Σε γενικές γραμμές, προτιμώνται ασκήσεις που δεν επιβαρύνουν τις αρθρώσεις, όπως το κολύμπι και το περπάτημα και αποφεύγονται ασκήσεις όπως το τρέξιμο, ενώ συνιστάται πάντα η χρήση ειδικών παπουτσιών σχεδιασμένων για απορρόφηση των κραδασμών. Χρήσιμη είναι, τέλος και η εφαρμογή παγοθεραπείας στις επώδυνες αρθρώσεις, ειδικά μετά την άσκηση. Εφόσον η απλή αναλγητική και αντιφλεγμονώδης θεραπεία σε συνδυασμό με τα μέτρα που υιοθετούνται από την πλευρά του ασθενούς δεν επιφέρουν ικανοποιητικό αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του πόνου, είναι δυνατό να προταθεί στον ασθενή η ενδοαρθρική έγχυση κορτικοστεροειδών και αναλγητικών, το αποτέλεσμα της οποίας είναι εντυπωσιακό αλλά η χρονική διάρκεια ύφεσης της συμπτωματολογίας είναι μη προβλέψιμο και είναι δυνατόν να απαιτηθεί επανάληψη ή και επαναλήψεις της θεραπείας.

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν κάποιες αναφορές σχετικά με την αποτελεσματικότητα της χρήσης παλμικής ραδιοσυχνότητας ενδοαρθρικά, που ωστόσο δεν είναι ακόμη επαρκώς τεκμηριωμένη. Με την πάροδο της ηλικίας, ωστόσο, είναι πιθανό κάθε μέσο συντηρητικής ή επεμβατικής αντιμετώπισης να αποδειχθεί πλέον ανεπαρκές, με αποτέλεσμα ο ασθενής να πρέπει πλέον να καταφύγει στη χειρουργική λύση της αρθροπλαστικής.