Τα περιφερικά νεύρα σχηματίζουν ένα σύνθετο δίκτυο που συνδέει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό με τους μυς, το δέρμα, τα εσωτερικά όργανα, αλλά και το κεντρικό νευρικό σύστημα, στέλνοντας πληροφορίες. Σε περίπτωση βλάβης των περιφερικών νεύρων η οποία προκαλεί διαταραχή στη μεταφορά αυτών των πληροφοριών, μιλάμε για περιφερική νευροπάθεια.
Τι είναι η περιφερική νευροπάθεια;
Πού οφείλεται η περιφερική νευροπάθεια;
Η περιφερική νευροπάθεια είναι είτε επίκτητη, είτε κληρονομική.
Η συμπτωματική επίκτητη νευροπάθεια είναι αποτέλεσμα άλλης πάθησης ή διαταραχής όπως:
- ο διαβήτης
- οι αγγειακές και αιματολογικές διαταραχές,
- τα συστημικά αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο Λύκος, το Σύνδρομο Sjögren και η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- οι ορμονικές διαταραχές
- οι διαταραχές στο συκώτι ή τα νεφρά
- η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 ή η περίσσεια βιταμίνης Β6
- λοιμώξεις όπως ο ιός του Νείλου, το HIV ή η Νόσος του Lyme
- διάφοροι τύποι καρκίνου ή καλοήθων όγκων
- κάποια φάρμακα και ιδιαιτέρως τα φάρμακα χημειοθεραπείας
- οι τραυματισμοί
- το αλκοόλ, οι τοξίνες,
ενώ, η ιδιοπαθής επίκτητη νευροπάθεια είναι άγνωστης αιτιολογίας.
Η νόσος Charcot-Marie-Tooth (CMT) ανήκει στην ομάδα των κληρονομικών διαταραχών του περιφερικού νευρικού συστήματος.
Ποια είναι τα συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας;
Η βλάβη των κινητικών νεύρων προκαλεί μυϊκή αδυναμία, κράμπες, ή μυϊκές συσπάσεις.
Η βλάβη των αισθητικών νεύρων προκαλεί διαταραχές στην αφή ιδιαίτερα στα χέρια και στα πόδια, μπορεί ο πάσχων να νοιώθει ότι φοράει γάντια ή κάλτσες ενώ δεν φοράει, υπάρχει δυσκολία στον συντονισμό κινήσεων (π.χ. περπάτημα, κλείσιμο κουμπιών), στη διατήρηση ισορροπίας με τα μάτια κλειστά. Επίσης, παρατηρείται πόνος σε περιπτώσεις που δεν είναι φυσιολογικό, για παράδειγμα όταν τα σκεπάσματα ακουμπούν τα χέρια ή τα πόδια σας.
Βλάβη στο αυτόνομο νευρικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει μεταξύ άλλων υπερβολική εφίδρωση, δυσανεξία στη θερμότητα, στυτική δυσλειτουργία, διαταραχές ούρησης, προβλήματα στην εντερική λειτουργία.
Πώς γίνεται η διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας;
Η διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας είναι συχνά δύσκολη λόγω της ποικιλίας των συμπτωμάτων. Σημαντική είναι η λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού σχετικά με τα συμπτώματα, τις συνθήκες εργασίας, τη χρήση αλκοόλ και τον τρόπο ζωής, την έκθεση σε μολυσματικές ασθένειες, τη συνύπαρξη άλλων ασθενειών όπως π.χ. ο διαβήτης, και το οικογενειακό ιστορικό νευρολογικών προβλημάτων.
Πραγματοποιούνται:
- Αιματολογικές εξετάσεις για ανίχνευση διαβήτη, λοιμώξεων, για διαταραχές βιταμίνης Β, διαταραχές ήπατος και νεφρών, διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Αξονικές (CT) ή μαγνητικές τομογραφίες (MRI) για εύρεση όγκων, συμπιεσμένων ριζών, νεύρων, κήλες μεσοσπονδυλίου δίσκου, σπονδυλικές στενώσεις, αγγειακές ή οστικές ανωμαλίες
- Ηλεκτρομυογράφημα (EMG) για την καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας στους μυς για την ανίχνευση βλάβης των νεύρων.
Πώς αντιμετωπίζεται η περιφερική νευροπάθεια;
Η αντιμετώπιση της περιφερικής νευροπάθειας εξαρτάται από το είδος της νευρικής βλάβης, και τα συμπτώματα.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει παυσίπονα όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή οπιοειδή όταν τα άλλα φάρμακα αποτυγχάνουν να ανακουφίσουν τον ασθενή, αντιεπιληπτικά τα οποία καταστέλλουν την ηλεκτρική σηματοδότηση των νευρικών κυττάρων, αντικαταθλιπτικά τα οποία παρεμβαίνουν στις χημικές διεργασίες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού που προκαλούν πόνο, και τοπικές θεραπείες όπως η κρέμα καψαϊκίνης ή τα επιθέματα λιδοκαΐνης.
Στην περίπτωση της περιφερικής νευροπάθειας, εφαρμόζεται επίσης η διαδερμική διέγερση ηλεκτρικού νεύρου (TENS), κατά την οποία ρεύματα χαμηλής συχνότητας που ερεθίζουν τις αισθητικές ίνες των νεύρων με αναλγητικά αποτελέσματα, φυσιοθεραπεία για την περίπτωση της μυϊκής αδυναμίας, και η εναλλακτική θεραπεία του βελονισμού η οποία συμβάλλει στην ύφεση των συμπτωμάτων μετά από ορισμένες συνεδρίες. Τέλος, στις περιπτώσεις που η περιφερική νευροπάθεια προκαλείται από πίεση νευρικών ριζών π.χ. από όγκους ή στένωση σπονδυλικής στήλης προτείνεται η χειρουργική επέμβαση για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι κάθε περιστατικό αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Η Επιστημονική Ομάδα της Μονάδας Φροντίδας Πόνου Therapia Specialists, στελεχωμένη από έμπειρους αναισθησιολόγους, νευρολόγους, νευροχειρουργούς, φυσιοθεραπευτές και εναλλακτικούς θεραπευτές, θα αξιολογήσει τα δεδομένα και θα προτείνει μία εξατομικευμένη προσέγγιση στην αντιμετώπιση του πόνου.